Birim Testleri, Taklitlemek (Mocking) ve Python
Birim test bir kod parçasının beklenen sonuçları vermesini test eder, eğer toplamayı test ediyorsak,
def topla(a,b): return a+b
assert topla(2,3)==5
kodu yazılabilir; assert ifadesi eğer beklenen şart oluştuysa hiçbir şey yapmaz, olmazsa hata verir. Bir kodun mantığını bu sekilde test edebiliriz, cunku eger kodda hata varsa, bekledigimiz sonuc verilmez. Eger ustteki + isareti - olsaydi, bir AssertionError verilirdi.
İhtiyacı olan her şeyi kendi içinde barındıran kodlar için bu tür testler problem değil, üstteki kod için + işleminden başkası gerekmiyor. Fakat eğer bir kod parçasının bir dış sistem ile bağlantıya geçmesi gerekiyorsa birim test sırasında bu bağlantıların yerine taklit kod (mock) geçirmemiz gerekebilir. Özellikle dikkat edilmesi gereken husus şudur; taklit, ya da gerçek kodlarından birini atıp diğerini kullanabilmeliyiz, tasarım temiz bir şekilde olmalı.
Diyelim ki o andaki sistem zamanını alıp hangi günde olduğumuza bakan bir kod var. Kod eğer o anki gün iş günü ise (Pazartesi-Cuma arası) verilen bir değere 200 ekliyor, yoksa 100 ekliyor ve döndürüyor..
import datetime
def f(val):
t = datetime.datetime.now()
if t.weekday()==6 or t.weekday()==7: return val+100
else: return val+200
print f(50)
Sonuc
150
Üstteki sonuç geldi çünkü bugün (yazının yazıldığı gün) Cumartesi. Bu kodu birim testinden geçirmek için ne yapmalı? Bir test kodu yazarız, o f()'i çağırır sonucu kontrol ederiz bu çok basit fakat kod her işlediğine değişik bir günde olabiliriz, kodun sürekli hafta sonu işletilmesi garanti değil, o zaman beklediğimiz cevap ile verilen cevap habire değişebilir. Birim testleri bir kere yazınca her seferinde değiştirmek istemeyiz. Ayrıca birkaç degisik durumu, senaryoyu da test etmemiz lazım, hafta sonu olması, hafta içi olması, vs. bunlari testlerimiz kontrol edebilmeli.
Taklitleme burada ise yarar. Fakat test edilen kodun tasarımını öyle yapmalıyız ki dış sisteme bizim sağladığımız bir aracı üzerinden bağlanılsın.
import datetime
def system_time():
return datetime.datetime.now()
def f(val,timer=system_time):
t = timer()
if t.weekday()==6 or t.weekday()==7: return val+100
else: return val+200
print f(50)
Sonuc
150
Dikkat, f() çağrısına parametre olarak bir fonksiyon geçiyoruz, Python ile fonksiyonları parametre gibi geçmek mümkün, ki f() çağrısı kendi içinde sistem zamanını okumak için bu dışarından verilen fonksiyonu kullanmalı. Üstteki örnekte f()'e gerçek sistem zamanını okuyan system_time geçtik, ayrıca bu fonksiyonu olağan (default) değer haline getirdik böylece eski çağrı şekli (yani aracının verilmediği hal) aynen olduğu isleyecek.
Şimdi bir taklit fonksiyonu yaratalım, ve f()'i onun üzerinden çağıralım,
def mock_1():
return datetime.datetime(2016, 5, 26)
print f(50,mock_1)
Sonuc
250
Bu taklit fonksiyon her seferinde 26/5/2016 tarihi cevabı verecek şekilde kodlandı. Böylece f() içinde okunan sistem zamanının ne olacağını biz dışarıdan belirlemiş oluyoruz. Böylece girdiler ve dış bağlantılar tamamen kontrol altında oluyor ve f()'ten buna göre beklediğimiz çıktı değerlerini kontrol etmemiz mümkün oluyor. 250 bekliyorduk, 250 aldık. Testlerimiz her işlediginde bu taklit kodunu kullanacaktır, ve girdiler hiç değişmeyeceği için beklenen çıktıların kontrolü mümkün olacaktır.
Degisik senaryo demistik, simdi hafta sonu durumu için bir ayrı taklit yazarız,
def mock_2():
return datetime.datetime(2016, 5, 29)
print f(50,mock_2)
Sonuc
150
Birim testlerin otomatik kontrolü için assert çağrısı kullanılır, eğer assert sonrası verilen değer True değilse, assert hata ile bize bildirir. Kontrolleri alttaki gibi yapabilirdik,
assert f(50,mock_1) == 250
assert f(50,mock_2) == 150
Hiç hata yok. Ama kod içinde bir yanlışlık olsaydı (ya da örnek amaçıyla baska bir değer bekliyormuş gibi yapalım),
assert f(50,mock_1) == 3883
---------------------------------------------------------------------------
AssertionError Traceback (most recent call last)
in ()
1
2
----> 3 assert f(50,mock_1) == 38838
AssertionError:
Sonucunu görürdük.
Taklitleme ile bu şekilde otomatik testler yazabiliriz. Üstte ardı ardına birçok kontrolü yapabilirdik, eğer hiç hata mesajı görmezsek, kodun beklediğimiz gibi işlediğini görürdük, ve içimiz rahat ederdi.
TestCase
Ben çoğunlukla bir main program içinde assert çağrıları kullanıyorum, yeterli oluyor. Ek olarak unittest modulu kullanılabilir.
import unittest
class TestBizimClass(unittest.TestCase):
def test_metot1(self):
...
self.assertFalse ( .. )
def test_metot2(self):
...
self.assertFalse ( .. )
if __name__ == '__main__':
unittest.main()
Bu script isletilince unittest.main() cagrisi her iki test metotunu otomatik olarak cagirip, sonuclari toplar, ve Java dunyasinda JUnit, TestNG'ye benzeyen sonuclari ekranda gosterir.
Örnek
Taklitlemede ne kadar ileri gidilebilir? Tabii ki istendiği kadar; çoğu mühendislik durumlarında olduğu gibi bir bedel / getiri dengesi var, her dış sistemi taklitlemek çok uğraştırabilir, fakat eğer test edilenler kritik ise bu efora değebilir. Bizim en son bir servise bağlanıp en son finans verilerini indiren ve bir Mongo tabanına yazan kodu test etmemiz gerekti, bu durumda dış bağlantıyı taklitledik, ayrıca verilerin apayrı bir tabana yazılmasını sağladık (yani bağlantı aracı kodu, ve taban ismi hep dışarıdan fonksiyonlara veriliyordu). Dış servisin geri getirdiği veriler tabii ki her test şartına göre farklı olmalıydı, bunun için ayrı ayrı dizinler altında ayrı CSV dosyaları hazırladık, ve her taklit şekli bu farklı (ama bilinen) veri setini geri döndürüyordu, test tabanı her test başında silinip, tekrar yaratılıyor (tabii bu tür işler anahtar-değer tabanı Mongo ile çok kolay), vs.
Bu çok efor gibi gözükebilir, fakat bu koda 5 sene sonra dönsem python test.py işletip her şeyin işlediğini görebilirim, bu hakikaten bir rahatlık saglar. Birim test gurusu Kent Beck bazen kahve molası verip sonra geri masasına tekrar oturduğunda "koda devam etmeden önce birim testleri şöyle bir daha işletirim, her şey tamam mesajını görmek beni rahatlatır" mealinde bir yorum bile yapmistir. Diğer taraftan şimdiye kadar insanlığın geliştirdiği en büyük kod bazı olan Linux'ta bildiğimiz kadarıyla hiç birim test kullanılmıyor - fakat oradaki sebep herhalde Linux'un çok temel seviyede ve donanıma çok yakın işliyor olması, ayrica Linux çekirdeğinin dolaylı ve dolaysız kullanıcı tabanı o kadar büyük ki bu kullanıclar her türlü otomize test işlemini gerçekleştirmiş oluyorlar bir bakıma.
Yukarı