Oracle Kavramları

Oracle kurmak ve bakımını yapması gereken Veri Tabanı Sorumluları için, işe yarayabilecek bazı kavramlardan bahsetmemiz gerekiyor. Programcılar için de yararlı olacağını zannediyorum. Yazdığınız programın sonuç ortamında nasıl çalışacağı detaylı Oracle bilgisini gerektirebilir. İyi bilmemiz gereken 3 kavram var. Şematik (schema), Çizelge alanı (tablespace), SID ve bu kavramların birbiri olan ilişkisi. SID 'Veri tabanı' kelimesini kullandığımızda genelde birçok şeyden aynı anda bahsediyoruz. Oracle paket programının tamamına, içinde bilgi depolayan kayıtları, kullanıcı isimlerinin toplamina aynı anda veri tabani deniyor. Fakat, Oracle dunyasinda, bu kavramlari daha da berraklaştırmamız gerekecek. SID = Veri tabanı diyeceğiz, ve, veri tabanı Oracle paket programı değildir gibi bir tanım yapacağız. Peki o zaman, veri tabanı nedir? Oracle'a göre veri tabanı, hakkında konuşabileceğimiz en büyük kayıt birimidir. İçinde çizelgeler, onların yazıldığı dosyalar, bu çizelgelere erişecek kullanıcı isimleri, ve paraloların toplamına veri tabanı diyoruz.

Bir proje icinde şu kelimeleri duyabilirsiniz.

• Hangi veri tabanına bağlandın, çizelge bilmemneyi bu tabanda bulamıyorum...

• Benim kullanıcı ismimi bu veri tabanında da yaratır mısın? Kullanıcı şifrem kabul edilmiyor

• Fazla veri tabanı yaratmaya gerek yok, bir tane üzerinde çalışsak olmaz mı?

• Hayır olmaz, çünkü veri tabanı idarecileri iki veri tabanı olursa idaresi kolaylaşır diyorlar.

Bunları tanımladıktan sonra, SID'e dönelim.

SID, veri tabanına erişmemizi saylayacak bir isimden ibarettir. Örnek olarak SATIS, BORDRO, MUSTERI gibi veri tabanı isimleri olabilir. Çizelge Alanı Çizelge alanı, çizelgelerin üzerinde depolanacağı 'dosya' ismidir. Buna çok dikkat edelim. Dosya derken /usr/dizin1/dizin2/cizelgealan1.dbf gibi bir gerçek Unix dosyasından bahsediyorum. Yani, Oracle veri tabanının, gerçek dünya ile (işletim sistemi) buluştuğu yere çizelge alanı diyoruz. Çizelge ile çizelge alanlarının bağlantısı, alan yaratılırken sâdece bir kere yapılır. Ondan sonra ne zaman bu çizelgeye erişseniz, önceden tanımlanmış olan dosyadan oku/yaz otomatik olarak yapıyorsunuz demektir.

Çizelge alanı yaratmak için, şöyle bir komut işletebilirsiniz. CREATE TABLESPACE cizelgealan1 DATAFILE '/usr/local/dizin1/oracle/cizelgealan1.dbf' SIZE 200M; Şematik Şematik = kullanıcı diyelim, fakat Oracle dünyasında şematik biraz daha güçlü bir kavramdır. Eğer daha basit veri tabanlarına alışık iseniz, herhalde her kullanıcının, her çizelgeyi görmesine alışıksınız. Oracle için çizelgelerin erişilip erişilmeyeceği hem şematik bazında yapılmıştır, hem de, sahiplenme mekanizması yani, hangi çizelgenin kime 'ait' olduğu da şematik bazında yapılır. Bir veri tabanına (SID=ORNEK1) bağlandığınız zaman, tabanda bazı çizelgeleri göremeyebilirsiniz.

Görmek için, belli bir şematik kullanarak bağlanmanız gerekecektir. Hattâ ve hattâ, aynı isimdeki iki çizelgeyi değişik şematiklerde yaratabilirsiniz; Oracle bundan yakınmaz. Yani, SID'den sonra Oracle'ı paylaştırmanın/bölmenin ikinci bir yolu şematik'tir. Oracle idarecileri (yukarıdaki proje konuşmalarına o kadar aldırmayın) az miktarda SID ve paylaştırmak için çok miktarda şematik yaratmayı tercih ederler. Şematik yaratmak için kullanıcı yaratmamız yeterlidir. CREATE USER hasan IDENTIFIED BY hasanslx DEFAULT TABLESPACE alan1; Ek Bilgiler Kullanıcı MEHMET olarak SID'e bağlandıysanız, ve CREATE TABLE komutunu işletip bir çizelge yarattıysanız, bu çizelge MEHMET şematiğine ait olacaktır. Bu çizelgeyi başkaları göremez. Görmesi için özel izin 'vermeniz' gerekir. Eğer MEHMET kullanıcısı olarak bir çizelge yarattıysanız ve detay belirtmediyseniz, bu çizelge DEFAULT TABLESPACE diye yukarıda belirttiğimiz yokluk değeri (default) alan1 altında yaratılır.